Valladolid na cea

Como era de esperar, o meu cuñado viña decidido a converter a miña viaxe á súa terra no tema central da cea de Noiteboa, por diante incluso do primeiro discurso do flamante novo rei, e entre cigalas e talladas de pavo someteume a un terceiro grao sobre aquilo que vira, non vira, ou debera ter visto.
Veuse arriba xa cando de principio recoñecín que me gustara aquela cidade chantada no medio da estepa en que el nacera, Valladolid; pero polo demais houbo pouca coincidencia.

Meu cuñado non é dos que visitan museos, e ás igrexas non entra se non é por motivo de enterro ou casamento, así que cando lle falo da visita ao Patio Herreriano el cóntame que alí, naquelas ruínas que hoxe son o museo de arte contemporánea, xogaba ao fútbol cos amigos cando lataba á escola; ou que a igrexa que hai ao pé do Museo Nacional de Escultura é onde lle fixeron o funeral ao pai, ou que na rúa paralela á do meu hotel naceu a Velasco, e nese plan. Coñece, iso si, a cafetaría onde ceei o primeiro día e xantei ao seguinte, canso pero feliz, coas pupilas e a cámara exhaustas de retrataren os horrendos Cristos barrocos, aqueles Meniños Xesús que en que anónimas monxas durante séculos puxeron as súas estériles ansias maternais, Magdalenas penitentes do temario de COU e varios claustros platerescos.

Ao final, acabamos falando do tempo, como non: daquel frío cortante e daquela néboa, e dos meus acostumados problemas co aire acondicionado, que no hotel debería complementar unha calefacción morna de máis para a estación, e que unha das noites me fixo acordar case rodeado pola banquisa e a seguinte ao contrario, tanto que até me cumpriu abrir unha regandixa e que entrase o fresco de fóra para dar durmido de novo.
Pouco máis se podía contar, e menos nunha noite coma esta: escoitar das viaxes alleas é un tormento que os demais comensais se encargan de nos facer notar, e até apareceu un conato de incendio cando meu pai se enfadou porque, unha vez máis, ninguén lle dixera que era Noiteboa.

Feliz Nadal

En lembranza da tregua espontánea de Ploegsteert durante a Gran Guerra.

Cristina

Algún día, cando se proclame a Terceira República, todas as cidades e vilas de España deberían dar o nome de Cristina de Borbón a unha praza céntrica. 

Segundo Polis, esta muller é o Fermín Galán do noso tempo.

Cerralbo

A escapada a Madrid (segunda este Verán, cuarta no último ano), tan achegadiña ao comezo das aulas, pon oficialmente fin aos dous meses menos sedentarios en moito tempo. O pretexto agora é visitar outra exposición de ou sobre El Greco, esta vez en Toledo.

Aulas

Que a volta ás aulas está perto non o indica só o calendario: desde hai varias noites indefectiblemente soño con voltar ás clases, e cando digo que soño con voltar ás clases enténdase que soño no significado máis amplo e freudiano do verbo soñar.

Hospital

A Sagrada Familia que visitei pola mañá e o Hospital de la Santa Creu i Sant Pau que visitarei pola tarde distan uns cinco centos metros nos que a avenida Gaudí se estira preguizosamente baixo os grandes tilos a esta hora dun Sábado de primeiros de Agosto; o turismo diminúe ao paso que avanzo, así como as tendas de souvenirs ceden lugar a bancos e oficinas, e así como van baixando os prezos nos taboleiros das cada vez máis escasamente ocupadas terrazas, até a avenida se transformar pouco a pouco nunha tranquila rúa con poucos coches pola que os viciños sacan tranquilamente os cans a pasearen.

Para recompoñerme e coller forzas, sento na terraza do camareiro cos ollos de Ricardo Darín: pido unha xerra de cervexa, unha estupenda ensalada, unha peituga de polo á pementa, e un café con xeo por toda sobremesa; leo as mensaxes do grupo de wassap que se amorearon durante a mañá (é certo que escriben como notarios), escoito unha conversa sobre precariedade laboral desde a mesa do lado, pago os 13'55 euros da conta e dispóñome a entrar no complexo do hospital, un pouco máis arriba.
Vaia por diante que o lugar é fermosísimo: escoito sen demasiada atención as instrucións da moza que vende as entradas, confiando máis no folleto con plano que me entrega, ansiando entrar, pero pronto se pega a min a melancolía (talvez xa nos primeiros pasos que resoan no vacío do túnel de acceso) que me vai acompañar no paseo polos pavillóns e o xardín. Pode que sexa a tarde morriñenta en que se agoira a trevoada que desabará despois, pode que o silencio que apenas rompen os pasos ao morderen na grava do terreo, pode que me habituase xa ás multitudes e os relativamente poucos visitantes que cruzo aumenten esta sensación de soedade. O certo é que a exuberancia daquelas formas neogóticas, os tellados multicolores, os azulexos decorativos que recobren torretas e cúpulas, as gárgolas, as lanternas, agullas e figuras aladas que rematan os edificios, as flores de pedra e os mosaicos que decoran as fachadas non deixan de destilaren unha tristeza que, aínda que non me dá vencido, percibo a cada paso.
Sen doentes agora, e aínda en proceso de restauro, o lugar segue impregnado da súa esencia de sufrimento, e hai que esforzarse para que os ollos da imaxinación non vexan as filas de camas que ocuparon o pavillón San Rafael, ou as cadeiras de rodas alineadas ao sol ao pé das das laranxeiras e as matas de lavanda xunto ás que acabo de pasar, ou as batas brancas do persoal apresado indo e vindo da Administración, ou os familiares que esperan a hora da visita diante do Pavillón Montserrat.
A evidencia dun século de dor aínda está gravada en cada rostro pétreo que nos mira pasar mentres agora os turistas facemos fotos do recinto, camiñamos descalzos sobre a capa de sal que cubre o chan dunha exposición de xardinaría xaponesa, e seguimos adiante, acompañados pola melancolía.

Sagrada Familia

É Sábado e acordo ás 8 dándolle voltas ao da Sagrada Familia. Non me atrevo a voltar á casa sen visitala, por moi dramáticos que sexan os pretextos, así que primeiro penso en aviarme rápido e ser o primeiro da bicha, pero na ducha decido regresar ao século XXI e comprar o billete por internet desde o portátil baby, que para algo o trouxen.

Que se trate dun templo votivo e que desde agora tamén sexa un pouco meu só atenúa en parte a sorpresa dos prezos, certamente espeluznantes aínda se non os convertermos a pesetas, que me fan aventurar no sucesivo moito bufé de ensalada e moito bocata nas ceas. 

Como aínda é cedo para entrar, detéñome a botar un ollo á Monumental seguindo recomendacións da moza do hostal, que me fala dun lugar precioso ao que ía de nena con seu pai; a min, por contra, paréceme un lugar sombrizo e triste, independentemente do seu antigo uso; nel existe un museo taurino sen visitantes contra o que me preveñen unha ducia de mensaxes de amigos como se me achegase á porta do Averno. É o que ten narrar en directo unha viaxe: non tiña pensado entrar, por moito que o home da billeteira se incorporase no seu cubículo sacudindo talvez o pó ao taco das entradas; por facer algo, envío un par de fotos daquela mole mudéjar de tixolo e azulexo que non me di nada.

A medio camiño tomo un té na terraza non dun bar chinés senón dun castizo bar decorado con macarenas e cartaces de corridas de touros pero rexentado por chineses, que está ao lado dunha xenuína pizzaría italiana tamén rexentada por chineses, cousa que parece ser habitual en case todas as esquinas con pouco movemento do Eixample.
Entrar na Sagrada Familia foi chegar e bicar o santo, sen máis bicha que unha pequena espera pola audioguía que me colgan ao pescozo. Accedo pola fachada do Nacemento, a única que realizou Gaudí e tamén a máis fermosa. A outra, a da Paixón, é durísima na talla, como corresponde ao que representa, segundo me bisba ao ouvido aquela aséptica voz.
Só con entrar sinto unha gran emoción; tamén me atopo insignificante: o templo é de tales dimensións que os miles de persoas que o percorremos apenas nos interferimos. Só hai aglomeracións nas portas de acceso e na xirola, onde se restrinxe suavemente o paso a unha zona de oración na que non me resisto a entrar. Se eu tivese fe a festa sería completa, escribo despois por wassap na crónica da visita, e aínda que o pido tamén interiormente en segredo, o meu corazón debe estar tan endurecido que saio para a preciosa escoliña que ao lado acollía aos fillos dos traballadores igual que entrei: conmovido pola grandeza daquel bosque pétreo e inaudito, en que a luz (como a música) só fala de Deus a quen sabe escoitar.

G de Güell

Hai dous puntos fracos nisto de viaxar só: as comidas e o momento de deitarse. Con algunha novela apetecible e, como reforzo, navegando através do portátil pequeno en que levo sempre un par de películas soluciono isto último. Pero nos xantares e nas ceas boto en falta a compañía, o que se disfraza de preguiza a entrar en locais que nunca son os ideais, ou de resistencia a comer cousas que non van coa dieta, pero que comería sen problemas noutra situación.

As casas modernistas

A primeira noite presentouse xa o meu acostumado problema co aire acondicionado.

Despois da cea pulp fiction e de tomarlle unha cervexa naquel local da rúa Diputació, e de pillar o último metro o que se di por segundos; despois de ducharme e de acomodar os meus ósos sobre o duro colchón, sentindo o alivio e a frescura do cuarto na pel recocida polo bochorno da noite, despois de adormecer felizmente coa lectura da noveliña de Dashiell Hammett que viaxa comigo, acordei ás 6 da mañá co aire a toda mecha, a habitación convertida en iglú e a banquisa avanzando en todas as frentes cara á cama.

Cumpriume rebuscar no armario unha manta e adormecín de novo, abrazado ao libro, até a hora do almorzo, esa celebración diaria: fatías de gorentoso melón, café con leite, torradas con manteiga; e a lectura do meu xornal favorito, que habitualmente estará libre porque a maioría dos hóspedes son estranxeiros, inaugura unha pequena cerimonia para o resto dos días: a de cederllo ao terminar á señora madura a quen llo pido esta primeira mañá. E así comeza o día.

Se onte foi o das aglomeracións, hoxe será o das bichas, que non son unha broma, como comprobo en canto asomo a cabeza pola boca do metro diante da Sagrada Familia. Tanto é así que renuncio por hoxe á visita e así o comunico urbi et orbi, aínda que para a miña sorpresa hai quen entende que volverei mañá significa que volverei a Ithaca. É certo que fun confiado e pouco previsor ao non comprar a entrada por internet, como farei pola noite, pero despois dun par de cigarros teño xa argallado o novo plan: subo por Passeig de Gràcia e retrato canta casa modernista atopo (Batlló, Amatller, Fuster, Milà), o cal non é difícil posto que están sitiadas por concentracións máis ou menos densas de guiris, principalmente orientais. 

O exterior de La Pedrera está en obras e cuberto con lonas, pero a casa está aberta e pódese visitar, e pagando un plus de tres euros incluso se evita a cola: sinto vértigo ao camiñar polos tellados entre aquelas tolas estruturas de formas brandas pintadas de ocre ou recubertas ás veces de trencadís de azulexo e ás veces de cristais rotos de botella. Admiro na penumbra do faiado as bóvedas de tixolo, como espiñazos macizos e lixeiros á vez. Gústame menos a visita ao apartamento familiar, que me fai sentir un intruso fuchicando os segredos dunha casa allea: a cociña e o cuarto de costura son fermosos, pero no cuarto dos nenos a tristeza flúe dos antigos xoguetes expostos e desvirtuados, polo comedor coa mesa posta deambulan os estraños, que se reflicten nos espellos e até se asoman (ou nos asomamos) impudicamente aos dormitorios e aos cuartos de baño.

Barcelona

Sen máis novidade no voo que o desacougo das instrucións da aeromoza aos pasaxeiros de xunto á xanela de emerxencia para o caso en que esta se fixese real, e a falta das razoables (e caras) cousas de comer que ofrece o folleto, e que me cómpre substituir por unha cola light e unha bolsa de patacas fritas (tamén caras), chegamos a destino. A folga de trens de cercanías aféctame moito menos que a avaría na maleta, que me fai cargar con ela polas salas do aeroporto, e máis tarde por andéns, estacións de metro, prazas, beirarrúas e corredores de hotel até deixala, exausta ela e exausto eu, sobre a cama onde durmirei as próximas cinco noites.

Madrid (again)

Pois así é: despois de non pisar máis solo de Madrid que o do seu aeroporto durante dez anos, volvo a ela unha vez máis, e será a terceira nos últimos dez meses. A eses retornos non é alleo o meu bon Amadrid, que, unha vez máis me espera a estación de autobuses no medio do trafego de viaxeiros para conducirme polo labirinto de andéns, escaleiras mecánicas, liñas e estacións de metro até un hostaliño perto de Sol.

Non é o das outras veces: este é máis barato, non inclúe o almorzo, pero resulta ser un cuarto amplo, con mobiliario e baño totalmente novos, e unha impecable cama dobre. Desde a xanela vese o lateral da Comunidade e o remate do reloxio; se un se asoma, a estatua ecuestre de Carlos III sobre o rebulir da praza e máis alá o campanario da igrexa do Carme.

O hostal é peculiar e non só polo prezo: a recepción está no que podemos chamar a casa matriz, a dous portais na mesma rúa, onde formalizo a inscrición o primeiro día e aonde non volverei xa até o último, cando entregue a tarxeta-chave; o resto dos días intercambio chamadas a porteiros automáticos que me responden coa voz enlatada da señora do Metro lembrándome que peche a porta despois de entrar, e déixome observar por varias cámaras mentres bulo coma un minotauro ou unha toupa por corredores que se bifurcan e escaleiras gastadísimas e diminutos ascensores.

A primeira visita, ao día seguinte, vai ser ao Arqueolóxico, agora remodelado e bastante equipado con esas cousas máis ou menos interactivas. Da miña primeira e última visita, hai case cun cuarto de século, non lembro máis do que mostran as enciclopedias, e que é só unha pequena fracción do que agora retrato teimosa e extasiadamente para envialo aos catro puntos cardinais da internet, de damas ibéricas a puntas de frecha neolíticas.

Ás 12'30 deixo á parte a éxtase e baixo a correr á cafetaría para atoparme con Amadrid, que me vai levar a ver como fan o programa de radio en que colabora os mércores, e despois a recobrarme cun razoable xantar por aquel castizo barrio porque, señor, coa falta de comedor no hostal e coa présa por chegar ao museo, aquela mañá esquecérame almorzar e a tales horas eu estaba moito máis morto que vivo.

Sigo

SIGO ás voltas coas fotos: eliminando as malas; subindo ao Tumblr case todas as que me parecen boas, máis coa intención de salvalas de eventuais e xa coñecidas catástrofes do que de exhibilas; colgando algunha no muro do feisbu; remitindo tamén a del a Amadrid: a do ascensor da Fundación Mapfre e que non era, esta non, de Cartier-Bresson, xa quixéramos.

SIGO coa teima das viaxes, que refreo porque non son rico e porque ademais a señorita Kaplan virá pasar uns días comigo, a repoñerse da súa escapada pirenaica. As mensaxes de May celebrando o nomadismo que me reina tampouco axudan: son como botar leña ao lume, e á primeira de cambio xa estou dándolle voltas a rutas posibles e lugares aos que regresar ou aos que ir por primeira vez. Estou como adoecido.

SIGO lamentando de cando en vez ter deixado de actualizar este blog: non é que non tivese nada que contar, senón máis ben que non quería contar algunhas cousas que ocorreron (xente que desapareceu da circulación e algún traumatismo anímico de menor calado). Polo demais, é a consabida imaxe, que varias veces teño traído aquí, daquel que un bon día sae a comprar tabaco e non regresa até despois de trinta anos por non saber como explicarse.

Como explicalo.

9 meses de libros

1. O apocalipse dos trabalhadores, de Valter Hugo Mãe. 2. Las viudas de los jueves, de Claudia Piñeiro. 3. El pasadizo del deseo, de Dominique Sylvain. 4. Todos os días de Alberto Ramos. 5. La verdad sobre el caso Harry Quebert, de Joël Dicker. 6. La octava víctima, de P.D. James. 7. Mi hermana y yo, de J.R. Ackerley. 8. El abrigo de Proust, de Lorenza Foschini. 9. Mi vida querida, de Alice Munro. 10.  Las vírgenes suicidas, de Jeffrey Eugenides. 11. Liquidación final, de Petros Márkaris. 12. Servicio completo, de Scotty Bowers. 13. Pasaje de las sombras, de Arnaldur Indridason. 14. El secreto de Christine, de Benjamin Black. 15. Sobre su tumba, de Ian Rankin. 16. Las lunas de Júpiter, de Alice Munro. 17. O gardián invisible, de Dolores Redondo. 18. Pan, educación, libertad, de Petros Márkaris. 19. Matar un ruiseñor, de Harper Lee. 20. Legado nos ósos, de Dolores Redondo. 21. La edad de la duda, de Andrea Camilleri. 22. Suicidio perfecto, de Petros Márkaris. 23. La cola de la serpiente, de Leonardo Padura. 24. Escenas de la vida rural, de Amos Oz. 25. La primera guerra mundial, de Gilbert Martin.

Confirmación

En realidade, todo o que fixo o médico foi poñerlle nome a algo que todos, máis que sospeitalo, sabíamos, e que o ritual escenificado na consulta confirmou de xeito implacable: meu pai soubo dicirlle ao médico en que cidade estamos e que esta está en Galiza e que Galiza está en España; tamén acertou (algo meritorio, dada a meteoroloxía que sufrimos) que estamos en Primavera, pero non que era mércores, que o mes era Maio, e que aquela flamante sala non estaba na vella Residencia senón no novo hospital ao que leva acudindo máis de tres anos.

Patinou (coma min, hai que recoñecelo) ao calcular unha resta sucesiva e inversa que parecía dun concurso da tele, soubo escribir o seu nome nun folio que, a petición do doutor, dobrou primorosamente pola metade antes de entregarllo, pero estrelouse definitivamente contra a última proba, a do reloxio: na esfera algo desinchada que el mesmo debuxou con esforzo de párvulo puxo horas imposibles (as 11 na 1, as 10 nas 2, as 9 nas 4), de xeito que o médico tivo máis que suficiente para emitir o seu diagnóstico (ou sentenza),  darlle o pase para un tac simbólico e prescribirlle unha medicación que non remediará nada.

Desde hai unha semana convivimos oficialmente cun hóspede implacable chamado alzhéimer.

Elenita

Un ano máis, todos fieis á cita.

WhatsApp

Sorprendentemente, tras o meu nome crispantemente en italiano, anuncia que nas dúas semanas próximas vai andar por aquí de luns a xoves, que se me apetece vérnonos, que por el ok, que xa lle digo entón.

E entón dígolle que non vai ser posible, que teño parella (minto, como para galvanizar e forrar de aceiro o meu propósito), e engado asi ke se acabaron as aventuras. E finalizo a resposta enviándolle unha aperta totalmente simbólica e aquel omnipresente cóidate.

Minutos despois, chega o colofón: Ok. Envíame os dvd á facultade, por favor. Grazas e sé feliz!